Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Stalowej Woli. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Stalowa Wola na lata 2016-2022;
Program Wspierania Rodziny na lata 2021-2023;
Program "Stalowolska Duża Rodzina";
Program osłonowy "Pomoc Gminy w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży" na lata 2019-2023;
Program Osłonowy dla Gminy Stalowa Wola pn. ,,Teleopieka";
Stalowowolski Program Wspierania Seniorów na lata 2021-2023;
Program z zakresu polityki społecznej "Aktywni 60+";
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na rok 2021;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
Gminny Program Wychodzenia z Bezdomności na lata 2020-2022;
Program "Profilaktyka wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza u dzieci w wieku 3-5 lat na terenie Miasta Stalowej Woli";
Program polityki zdrowotnej w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców Stalowej Woli w wieku powyżej 65 lat.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Stabilny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2021 r. wiąże się z utrzymaniem wydatków Gminy Stalowa Wola na wypłatę świadczeń wychowawczych. Dla porównania warto wskazać, że w 2020 r. na ten cel wydatkowano 51,7 mln zł podczas gdy w 2021 r. wydatki te wyniosły 52,6 mln zł. W 2021 r. dokonywano wypłaty świadczeń wychowawczych na podstawie wniosków złożonych w roku 2020. Rozpatrywano również wnioski na nowonarodzone dzieci, a także wnioski przekazane do dalszej realizacji z innych ośrodków zgodnie z właściwością terytorialną.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie MOPS
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem (dotacje UE)
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m. in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
W 2021 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującym powodem korzystania z pomocy społecznej w Stalowej Woli w 2021 r. były długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność i ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina może korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina może być ujęta w tabeli w pozycjach ubóstwo, bezrobocie i długotrwała lub ciężka choroba). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że w 2021 r. powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2021 r.
W 2021 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 716 rodzin a niepieniężnymi 525 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 1.248 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2021 r. MOPS wydatkował 22.600.087,00 zł, z czego 6.705.819,00 zł pochodziło ze środków zewnętrznych a 15.894.268,00 zł z budżetu gminy. Udział gminy w finansowaniu zadań z pomocy społecznej wyniósł 70,33 %.
W trakcie 2021 r., MOPS pozyskiwał środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych programów rządowych tj. "Asystent rodziny i koordynator pieczy zastępczej", "Opieka 75+"- edycja 2021, "Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej" - edycja 2021, "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Wspieraj Seniora", "Wieloletni program SENIOR+ na lata 2021-2025" moduł II - Edycja 2021. Ponadto w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy posiłkował się również środkami finansowymi pozyskanymi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020. Przy udziale środków z UE realizowany jest projekt "Anioł Stróż" i "Rozwadowski Klub Seniora". Łączna kwota wydatkowanych środków zewnętrznych wyniosła 985.093,00 zł, przy wkładzie własnym w wysokości 52.443,00 zł.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Stalowej Woli jako jeden z pierwszych w województwie podkarpackim oraz wśród nielicznych ośrodków w Polsce od 2014 r. realizuje metodę organizowania społeczności lokalnej na terenie Miasta Stalowa Wola. W trakcie 2021 r. zrealizowano m.in. "Rodzinny Piknik - wakacje czas start!", projekt "Kobiety z Fabrycznego contra COVID-19", projekt "Lato z Rodzinką", projekt socjalny "Dobre obyczaje, czyli w lekkim tonie o Bon Tonie", projekt socjalny "W ten rodzinny, świąteczny czas… ". Ponadto, w ramach organizowania społeczności lokalnej funkcjonowały 4 grupy obywatelskie, a także liczący 46 osób Klub Wolontariusza, który wspierał także inne działania organizowane na terenie Stalowej Woli.
Wsparcie dla mieszkańców Stalowej Woli polegało na zapewnieniu jednego gorącego posiłku dziennie osobom nie mogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program w dwóch formach tj. w naturze w ramach przyznanego gotowego posiłku, a dla osób wymagających stosowania szczególnej diety w formie zasiłku celowego. Posiłki wydawano w placówkach oświatowych, a także w Restauracji "Słoneczna". Łącznie, Programem objętych zostało 867 osób. Z zasiłku celowego skorzystało 682 osób.
Ogólny koszt Programu wyniósł 852.641,00 zł, z czego dotacja z budżetu państwa wyniosła 79,88 % tej kwoty tj. 681.130,00 zł, natomiast udział własny gminy stanowił 20,12 % , tj. kwota 171.511,00 zł.
Głównym założeniem Programu było odciążenie i wsparcie członków rodzin lub opiekunów w codziennych obowiązkach lub czasowego zastępstwa w sprawowaniu opieki nad osobą niepełnosprawną. Dzięki temu wsparciu, opiekunom osób niepełnosprawnych została zapewniona możliwość załatwienia niezbędnych spraw, regeneracji, kontaktów społecznych, czy po prostu odpoczynku.
Świadczenie przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej usług opieki wytchnieniowej było realizowane w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej. w 2021 r. z tej formy wsparcia skorzystało 17 rodzin.
W 2021 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej po raz drugi realizował usługę asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej. Z usługi asystenta mogły skorzystać osoby posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, albo orzeczenie równoważne do wyżej wymienionych, które wymagają usługi asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. Z usługi asystenta skorzystało:
2 dzieci;
12 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności ;
4 osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności .
Usługa była realizowana przez 16 asystentów wskazanych przez osoby niepełnosprawne lub opiekunów dzieci, zatrudnione w ramach przeprowadzonego postępowania z Ustawy prawo zamówień publicznych na podstawie umowy cywilno-prawnej.
W Stalowej Woli funkcjonują dwa Środowiskowe Domy Samopomocy. Działalność jednostek skupia się przede wszystkim na zapewnieniu dziennego wsparcia dla osób wymagających pomocy z uwagi na posiadane niepełnosprawności. Najważniejsze zadania domów są związane z zaspokojeniem podstawowych potrzeb życiowych, dążeniem do usamodzielnienia oraz integracją społeczną, w szczególności poprzez organizację szerokiego zakresu treningów oraz pomoc w sprawach życia codziennego.
Działania podejmowane w 2021 r. przez pracowników Środowiskowych Domów Samopomocy pozwoliły na realizację wyznaczonego planu pracy oraz harmonogramu imprez kulturalnych. Pomimo trwania stanu epidemii, starano się zapewnić systematyczny dostęp do terapii zajęciowej oraz treningów poprawiających funkcjonowanie podopiecznych. Szczegółowe dane dotyczące udzielanej pomocy, zostały przedstawione w sprawozdaniach za rok 2021 z działalności Środowiskowego Domu Samopomocy nr 1 oraz Środowiskowego Domu Samopomocy nr 2.
Od początku 31 sierpnia 2021 r. funkcjonuje Centrum Aktywności Seniora w Stalowej Woli. Od momentu utworzenia Centrum Aktywności Seniora przy al. Jan Pawła II 10 tętni życiem nie tylko kulturalnym. Najstarsi mieszkańcy miasta mogą się tu edukować, rozwijać swoje pasje a przede wszystkim integrować się ze sobą. W ciągu 4 miesięcy działalności, zorganizowano ponad 30 spotkań i wydarzeń. Dotyczyły one między innymi uhonorowania par w związku z 50-leciem pożycia małżeńskiego, organizacji Stalowowolskich Dni Seniora, przeprowadzenia wykładów popularyzujących wiedzę i kształtowanie dobrych nawyków, a także liczne wydarzenia kulturalne i towarzyskie. Ponadto, w ramach działalności Centrum Aktywności Seniora w Stalowej Woli odbywają się cyklicznie, zgodnie z harmonogramem, zajęcia edukacyjne takie jak: warsztaty chóralne, tańce integracyjne, zajęcia komputerowe, warsztaty rękodzielnicze, gimnastyka aktywizująca , bodyball.
Celem działania placówki jest pomoc w zachowaniu sprawności fizycznej i intelektualnej osobom, które zakończyły aktywność zawodową i które z różnych powodów utraciły lub w znacznym stopniu ograniczyły więź rodzinną, a otaczająca ich samotność nie pozwala na prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Poza usługami opiekuńczymi Dzienny Dom Senior+ zapewnia 2 posiłki dziennie oraz zajęcia terapeutyczne, integracyjne, edukacyjne, rekreacyjno-kulturalne, pracę socjalną, poradnictwo specjalistyczne.
W trakcie 2021 r. organizowane były liczne tematyczne zajęcia grupowe m. in. z zakresu ekologii, higieny i profilaktyki, dbania o wygląd zewnętrzny i przestrzeganie reżimu sanitarnego w pandemii, cykliczne spotkania z Biblią, aerobik seniorów, wspólne obchodzenie świąt okolicznościowych np. Dzień Babci i Dziadka, Dzień Seniora, śniadanie wielkanocne, wigilia, itp.
W roku sprawozdawczym z usług placówki skorzystało 43 osoby, w tym 7 mężczyzn i 36 kobiet. Najmłodsza uczestniczka ma 63 lata, najstarsza uczestniczka - 92 lata.
Rozwadowski Klub Seniora rozpoczął swoje funkcjonowanie od 20 stycznia 2021 r. w budynku Rozwadowskiego Domu Kultury "Sokół". Klub działa w godzinach od 8.00 do 14.00.
W 2021 roku w ramach projektu zrealizowano działania o różnorodnym charakterze, dopasowane do możliwości i zainteresowań osób starszych:
stałe i codzienne zajęcia twórcze, teatralne i sportowe;
zajęcia grupowo-edukacyjne w formie szkoleń prowadzonych przez specjalistów z zakresu danej dziedziny (zajęcia sportowe, seans filmowy, zajęcia z opiekunem medycznym, wspólne grillowanie z Dziennym Domem Senior+, zajęcia z zakresu żywienia, zajęcia e-senior, obchody Dnia Seniora.
Klub Seniora zapewnia uczestnikom również codzienny ciepły posiłek.
Do Rozwadowskiego Klubu Seniora na dzień 31 grudnia 2021 r. uczęszczało 14 osób.
Projekt był realizowany od 31 stycznia 2020 do 31 grudnia 2021 r. Zakres usług społecznych obejmował:
sąsiedzkie usługi opiekuńcze;
usługi telemonitoringu wraz z opaską życia;
specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania;
usługi Asystenta Osoby Niepełnosprawnej.
Ogółem w okresie trwania projektu, usługami społecznymi objęto 65 osób. Sąsiedzkimi usługami opiekuńczymi wraz z teleopieką objęto 55 osób. Przycisk SOS został użyty 73 razy z czego kilkanaście wymagało interwencji pogotowia ratunkowego. Z usług rehabilitanta i psychologa skorzystało 23 osoby a z usług asystenta osoby niepełnosprawnej skorzystało 10 osób.
W okresie trwania pandemii COVID-19 nie nastąpiła przerwa we wsparciu uczestników projektu i zaplanowane usługi były realizowane, według przyjętych procedur bezpieczeństwa dotyczących realizacji usług społecznych.
W okresie od kwietnia do grudnia 2021 r. , MOPS realizował w ramach usług opiekuńczych rządowy Program "Usługi opiekuńcze 75+", polegający na zwiększeniu dostępności do usług opiekuńczych dla osób w wieku powyżej 75 roku życia.
W ramach złożonego wniosku do Programu Gmina Stalowa Wola otrzymała dotację w wysokości 50 % kosztów realizacji usług dla docelowej grupy odbiorców. W 2021 r. działanie to pozwoliło na objęcie programem "Opieka 75+" 59 osób, w tym 33 osoby, które nie korzystały wcześniej z usług opiekuńczych i 5 osób, którym została zwiększona liczba godzin świadczonych usług. Łącznie wykonanych zostało 10.010 godzin usług w ramach Programu.
Program realizowany był przez cały 2021 r. jako kontynuacja działań rozpoczętych w 2020 r.
Przez cały okres jego realizacji swoją gotowość do udzielania wsparcia zgłosiło łącznie ok. 30 wolontariuszy, w realizację usługi wsparcia aktywnie zaangażowało się 16 z nich. Łącznie z usługi wsparcia skorzystało 25 osób w tym: 11 osób w wieku 70 lat i więcej oraz 14 osób w wieku poniżej 70 lat, które zgłosiły potrzebę wsparcia bezpośrednio do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Stalowej Woli.
W ramach programu zrealizowano łącznie 221 zgłoszeń od osób potrzebujących wsparcia. W ramach bezpośredniej pomocy w miejscu zamieszkania tj. zakupów, zrealizowania recept, wyprowadzania psa czy dostarczenia ciepłego posiłku zrealizowano 218 zgłoszeń (w tym zakupy - 74 zgłoszenia, dostarczenie ciepłego posiłku - 16 zgłoszeń, wyprowadzenie psa - 122 zgłoszenia, realizacja recept - 6 zgłoszeń).
Ochrona zdrowia to sektor, który na tle całego budżetu miasta często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym. Wskazuje ona, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m. in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Podstawowymi, przedsięwzięciami realizowanymi przez miasto były zadania określone w ramach programów profilaktyki zdrowotnej dla dzieci i seniorów oraz rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w obszarze ochrony zdrowia w 2021 r. wyniosły ponad 3,1 mln zł, w tym ponad 0,6 mln zł z przeznaczeniem na inwestycje. W ramach wydatków na ochronę zdrowia, najwyższą kwotę przeznaczono na lecznictwo ambulatoryjne oraz na przedsięwzięcia dotyczące przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one finansowaniu rehabilitacji oraz na profilaktycznych działaniach informacyjnych i edukacyjnych. Skierowane były one zarówno wobec dzieci i młodzieży, jak i rodzin.
Dzięki temu, środki finansowe przeznaczone na przeciwdziałanie alkoholizmowi pozwoliły m. in. na zapewnienie funkcjonowania Specjalistycznej Placówki Wsparcia Dziennego - Świetlica "Tęcza" oraz Klubu Trzeźwego Życia. Pomimo, będących skutkiem stanu epidemii, okresowych ograniczeń w bezpośrednim funkcjonowaniu placówek Świetlicy "Tęcza", w trakcie 2021 r., z zajęć skorzystało łącznie - 119 dzieci ze 105 rodzin, z czego w placówce przy Al. Jana Pawła II - 70 dzieci a w Filii świetlicy - 49 dzieci. Natomiast Klub Trzeźwego Życia w 2021 r. pomagał 105 osobom.
Zakład w ramach działalności statutowej i na zasadach określonych przepisami prawa świadczy usługi głównie dla mieszkańców Gminy Stalowa Wola, a także dla mieszkańców Powiatu Stalowowolskiego jak również dla mieszkańców okolicznych powiatów. W 2021 r., oprócz podstawowego zakresu działalności, obejmującego m.in. podstawową opiekę zdrowotną, ambulatoryjne lecznictwo specjalistyczne, diagnostykę, czy rehabilitację, SPZOZ wykonywał również programy profilaktyczne realizowane w ramach dotacji Gminy Stalowa Wola. Dotyczyły one:
rehabilitacji kobiet po mastektomii - 7.075 zabiegów;
profilaktyki wad postawy u dzieci - 492 godziny rehabilitacji;
intensyfikacja świadczeń rehabilitacyjnych w ramach stacjonarnej opieki długoterminowej - 456 pacjentów poddanych rehabilitacji.
Koszt realizacji w/w programów wyniósł w roku 2021 1.349.842,00 zł.
7 grudnia 2021 Prezydent Miasta Lucjusz Nadbereżny podpisał umowę na budowę Hospicjum wraz z Poradnią Medycyny Paliatywnej w Stalowej Woli. Nowy ośrodek medyczny powinien być dostępny dla potrzebujących już w połowie 2023 roku. Placówka stanie przy ulicy Kwiatkowskiego w Stalowej Woli w sąsiedztwie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej tzw. "Ambulatorium". Placówka będzie dysponować 30 łóżkami w pokojach jedno- i dwuosobowych, pokoje będą wyposażone w łazienki.
Projektowany budynek będzie uwzględniać wszystkie ważne sfery życia chorego: somatyczną, psychiczną, społeczną i duchową oraz będzie umożliwiać kontakt z bliskimi. Znajdzie się miejsce do wspólnego rodzinnego obiadu, zaplanowano też kaplicę, salę ćwiczeń z przyrządami do rehabilitacji i fizjoterapii, sale terapeutyczne, czy sale do wspólnych spotkań. W budynku znajdzie się także Poradnia Medycyny Paliatywnej, otwarta dla wszystkich osób potrzebujących, z trzema gabinetami lekarskimi, gabinetem zabiegowym i do rehabilitacji.
Wykonawcą Hospicjum wraz z Poradnią Medycyny Paliatywnej Planowany będzie firma Pesam Sp. z o.o. Sp.k. Koszt budowy obiektu wyniesie 21 mln zł. Miasto na ten cel pozyskało dofinansowanie z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych w wysokości 15 mln zł.
Rok 2021 był kolejnym, w którym mieszkańcy miasta zmagali się z epidemią choroby COVID-19. W związku z realizacją Narodowego Programu Szczepień Ochronnych przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 w 2021 r. na terenie Stalowej Woli dostępne były punkty, w których wykonywano szczepienia przeciwko COVID-19. Podjęto również szereg działań zmierzających do zapewnienia mieszkańcom dostępności do usług obejmujących pomoc w zakresie szczepień przeciw COVID-19.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program pod nazwą #SZCZEPIMYSIĘ - Transport na szczepienia. Podjęte działania rozpoczęto od zorganizowania infolinii, za pośrednictwem której mieszkańcy miasta mogli zasięgnąć informacji dotyczących szczepień oraz umówić się na dojazd do punktów szczepień. Informacje o możliwości skorzystania ze wsparcia Ośrodka w dojeździe do przychodni czy szpitala zamieszczano na stronach internetowych Ośrodka, Gminy Stalowa Wola, w portalach społecznościowych oraz w lokalnych mediach. Początkowo transport realizowany był jedynie przez MOPS, z czasem w akcję zaangażowali się także strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej w Stalowej Woli. W 2021 r. z pomocy w dotarciu do punktów szczepień na terenie Stalowej Woli skorzystało 20 osób. Zrealizowano łącznie 31 wyjazdów (część osób dowożono na więcej niż jedną dawkę szczepionki).
Zakres zadań związanych z pomocą społeczną, wsparciem rodziny oraz zdrowiem obejmował szeroki zakres zadań realizowanych przez 5 jednostek organizacyjnych. W ramach raportu przedstawione zostały najważniejsze działania związane z tymi obszarami. Dodatkowe i bardziej szczegółowe informacje są zawarte w sprawozdaniach z działalności poszczególnych instytucji.